Zacht voer maakt stinkende wonden

Alweer een poos geleden hebben we Boris moeten laten gaan. Boris en Smokey waren gabbers, maten, broeders, makkers. Ze waren altijd samen, de een soms wat vrijwilliger dan de ander, vooral als Smokey weer in een speelse bui was en Boris behoefte aan rust had. Maar ze sliepen altijd zij aan zij. Met het wegvallen van die grote rode kater viel er een gat in ons gezinnetje. Smokey was rusteloos, zocht naar zijn grote vriend en leek in een dal te belanden. Het kon hem niets meer schelen. Het enige waar hij nog interesse in leek te hebben was eten. En om hem te troosten kreeg hij de afgelopen negen maanden zacht voer. Voorheen kregen Boris en Smokey alleen harde brokken. Brokken van een goede kwaliteit, dat wel, maar nooit mousse of paté of van dat zachte spul in gelei dat zo uit het zakje schuift. Handig als een hongerige kater met zijn kop zowat in het zakje zit en jij probeert de laatste brokjes eruit te persen. Smokey smulde ervan. En omdat hij het zo lekker vond, kreeg hij niet alleen ’s avonds maar ook ’s ochtends zacht voer. Hij wist precies hoe lang hij moest wachten. Pas ná de douche kwam hij in actie, wetende dat het ontbijt bijna klaarstond. Het troostvoer leek te helpen, onze zwart-witte kater leefde weer op.

Tot de jongens zeiden, “Mam, er is iets met Smokey. Hij heeft een gek plekje op zijn bovenkaak.” Het dier zat voor me en keek naar me op met een vragende blik. En ik keek terug en zag niets. “Oké, houd het in de gaten, want ik kan zo gauw niets zien.” Even in zijn bek kijken, zul je misschien denken? Nou, dat heb ik zeker geprobeerd, maar Smokey is een speciale kat. Het is de eerste kat in 37 jaar die ik niet onder controle heb. Toen ik hem vijf jaar geleden uit het asiel haalde, had hij daar langer dan een jaar gewoond. En Smokey was bang. De eerste twee weken bracht hij door op een hoge kledingkast in de kamer waar ik hem liet acclimatiseren, verscholen achter een kartonnen doos. Pas na die tijd durfde hij in mijn buurt te komen. En het eerste jaar schoot hij ervandoor, iedere keer als iemand langs liep. Hij bleek doodsbang te zijn voor voeten. Dat die kat getraumatiseerd was, kan ik volledig beamen. Waarschijnlijk is hij vaak geschopt en had hij geen vertrouwen meer.

Met dat vertrouwen zit het inmiddels wel goed. Meneer laat zich te pas en te onpas vallen waar het hem belieft, het liefst recht voor je voeten. En hij kijkt niet eens meer op als er iemand langsloopt. Doe echter niets tegen zijn zin, want in een tel slaat de paniek toe en vecht hij om los te komen. Zijn nagels knippen –toch een noodzaak aangezien hij meestal binnen is– vergt veel geduld en rust. Alleen wanneer hij ontspannen tegen me aan ligt op de bank, en ik speels zijn pootje aai en kneed, lukt het me om per keer drie, maximaal vier nagels te knippen. Daarna wordt hij onrustig, begint zijn voetje terug te trekken en zet dan schuin alle poten tegen mijn been om weg te springen, zijn nagelafdrukken achterlatend in mijn been. Vlooiendruppels toedienen? Zelfde voorzichtige procedure: als hij ook maar iets merkt, is hij weg. Dat vergt dus kalmte én snelheid.

En in zijn bekje kijken? Gewoon een lichte druk op het schaarpunt van zijn kaken en open gaat het mondje, toch? Talloze malen uitgevoerd bij mijn andere katten. Nou, vergeet het maar. Het effect is dat hij een schichtige blik op me werpt, een klauw richting mijn pols gaat en ik heel snel weer loslaat. Waar Smokey wel dol op is, is geborsteld worden. Ik hoef maar op de tuintafel te kloppen of hij springt erop en gaat klaar zitten. En liggen. Op zijn rug, alle vier de poten in de lucht en de borstel half omklemd. Dat is feest.

En op zo’n moment zag ik het. Totaal ontspannen geeuwde hij en er was inderdaad iets met Smokey: zijn hoektand linksboven was eruit! Helemaal eruit! Voorheen was hij net een vampier, met twee wit uitstekende slagtanden. Nu was hij nog maar een halve Dracula. Hoe kon dat nou?! Gevochten had hij niet, hij was immers of binnen of in de achtertuin. En groot wild had hij ook niet gevangen. Mijn zoon Nick raadpleegde het alwetende Google: als een tand zomaar uitvalt, kan er meer aan de hand zijn. Er kan sprake zijn van een ontsteking. En de almaar sterker wordende geur uit zijn bek –ik heb het over Smokey, niet over Nick– leek daar ook op te duiden. Ik maakte een afspraak bij een in gebitten gespecialiseerde dierenarts.

Een dag voordat we zouden gaan, schoot het echter weer eens in mijn rug. Ik kon haast niet meer lopen, laat staan de kooi tillen. De afspraak werd afgeblazen en we spraken af dat ik het na de vakantie opnieuw zou bekijken – vorige week dus. Tot mijn schrik zag ik toen dat de andere hoektand van Smokey verkleurd was. Een spoedtelefoontje later hadden Smokey en ik een nieuwe afspraak: dinsdag om 8 uur melden bij de dierenkliniek. De kattenkooi werd in de woonkamer gezet, en ik trainde Smokey om erin te lopen door kattensnoepjes door de tralies te laten vallen. Het is een metalen kooi met een zijklep en een schuiflade erin. Heel handig, omdat katten niet de mogelijkheid hebben om achter in de kooi te blijven: ze schuiven met lade en al naar buiten. Smokey vond het wel een leuk spelletje. Hij dook enthousiast op de snoepjes en was niet bang. Top!

Afgelopen maandagnacht lag ik veel wakker. Wat als hij er niet in wilde gaan? Vangen was immers geen optie. Om kwart over zes stond ik op. Smokey stond ook op. Verwachtingsvol huppelde hij voor me uit de trap af en liep naar zijn voerbak. Kom op met dat lekkere spul, ik heb honger! Het enige dat hij kreeg was een aai: hij moest nuchter blijven voor het geval dat hij onder narcose moest. Twee snoepjes later (bijna nuchter dan) sloot ik met een zucht van verlichting de deur van de kooi. Stap 1 van Operatie Tandencheck was gelukt. We reden naar de dierenkliniek; niet die in mijn eigen dorp, maar een grotere, een kwartier verderop. Smokey zong mee met de radio.

Handen desinfecteren, even wachten en daar gingen we de behandelkamer in. Het bleek dezelfde arts te zijn als bij het inslapen van Boris! Een sympathieke Vlaming met een groot hart voor dieren. Ik vertelde hem dat dit de eerste keer in vijf jaar was na zijn verblijf in het dierenasiel dat Smokey op controle kwam, en benadrukte dat de kater zeer bang was. “We zullen eens zien,” reageerde hij laconiek.

Smokey lag in de kooi en hield ons in de gaten, hij leek vrij rustig. De dierenarts opende voorzichtig de klep, reikte naar binnen en als een raket schoot mijn lieve kater vooruit. Als een duveltje uit een doosje. Als iemand die na een maandenlange opsluiting eindelijk weer de zon ziet. Als een Formule 1 bolide bereikte hij het einde van de behandeltafel in 0.0001 seconde. Guy –zo heet de dierentandarts– was echter nog sneller en had hem in zijn nekvel te pakken. “Ah, zijt gij er zo eentje!”, mompelde hij. Smokey hing in zijn greep, ogen groot van paniek, bek half open. Ik zei maar niet, “Dat zei ik toch!” Of misschien ook wel, ik weet het niet meer. Ik had het te druk met naar de hoektand van Smokey te staren. Die was echt heel bruin. “Kijk maar, hij zit ook los.” Guy bewoog hem voorzichtig heen en weer. Ik slikte. Vervolgens wees hij naar een kies achterin. “Die is ook ontstoken.” Het zag er absoluut aan alle kanten ongezond uit daarbinnen. Smokey’s gebit moest behandeld worden, er was geen ontkomen meer aan.

“Hoe kan dit ontstaan?”, vroeg ik hem. “Voor zover ik weet waren zijn tanden altijd wit.” Het komt erop neer dat katten geen tanden poetsen en dat plak blijft zitten, net als bij mensen. Als een kat dan ook nog aanleg heeft voor tandbederf, is het kwaad al gauw geschied. Harde brokken schrapen de plak van de tanden af, maar zacht voer blijft als een plakkerige laag om de tanden zitten. Alle goedbedoelde zachte lekkernijen die ik Smokey de afgelopen negen maanden als troost had gegeven, kwamen nu als boosdoeners naar voren. Ik kon het niet meer terugdraaien en Smokey betaalde de rekening. Het enige dat ik wel kon doen was ervoor zorgen dat zijn gebit weer schoon werd. Na een liefhebbende aai over zijn kopje liet ik hem achter in de bekwame handen van de dierentandarts.

Even voor twee uur kwam het verlossende telefoontje: alles was goed gegaan. Een uurtje later tufte ik door de bloedhitte weer naar de kliniek en amuseerde me in de wachtkamer met het observeren van de andere patiënten en hun baasjes. Een oude, te dikke en te lange Basset hond, een kitten van 12 weken die klaaglijk miauwde in haar mand, een onbestemd hondje dat schoorvoetend achter zijn baasje aan sjokte en opgelucht vóór zijn baas uit weer naar buiten rende. En toen mocht ik. Ik liep achter Guy aan naar een lege behandelkamer. Argwanend speurde ik naar Smokey.

“Het is allemaal heel goed gegaan,” zei hij, “behalve…” –o oh, dacht ik– “… behalve toen we hem wilden verdoven. Gelukkig had je ons voor zijn gedrag gewaarschuwd en hadden we alle deuren en kastjes hermetisch afgesloten. En dat was maar goed ook!” Ondanks alle voorzichtigheid en voorzorgsmaatregelen was Smokey meteen aan zes helpende handen ontsnapt en was in volle paniek de hele ruimte door gestoven. Daarbij had hij alles meegepakt, inclusief het aanrecht en de kasten. Hij was zelfs tegen de muren omhoog gevlogen. Mijn arme schat! Maar zelden had de dierenarts zo’n paniek meegemaakt. Pas toen begreep hij ten volle dat ik niet had overdreven. “Het goede nieuws is echter dat de uitslag van beide bloedonderzoeken laat zien dat Smokey verder hartstikke gezond is. En uit de röntgenfoto’s blijkt ook dat zijn tanden en kiezen weer helemaal in orde zijn; degene die zijn overgebleven dan.” De dierenarts had behalve de laatste hoektand ook nog de zieke kies eruit gehaald, en twee kleine kiezen helemaal achterin.

“Wil je nog een controleafspraak maken voor over twee weken? En dan krijgt hij meteen zijn inenting. Maar…” hij aarzelde even, “jouw kooi is eigenlijk niet geschikt voor deze kater. Hij is perfect voor rustige dieren, maar voor Smokey is de opening te groot, hij kan te gemakkelijk ontsnappen. Je moet eigenlijk een bovenlader hebben. Dan tillen we het deksel een heel klein beetje op, schuiven er een dikke handdoek tussen en kunnen met die handdoek veilig –voor de kat en voor ons– Smokey eruit halen. Wacht even.” Hij ging weg en kwam al snel met een bovenlader terug. “Kijk, zo eentje bedoel ik. Je kunt deze iedere keer lenen, geen probleem.” Ik besloot er echter zelf een te kopen, aangezien ik met kattensnoepjes moest trainen, en ik ook niet ‘tig keer op en neer wilde rijden naar de kliniek.

“Verder is hier een brief met aanwijzingen voor de nazorg. Er staat ook ‘dagelijks tandenpoetsen’ op,” lachte hij, “maar dat is in dit geval echt niet mogelijk. Wat je wel kunt doen is aangepaste voeding geven. Brokken die hard zijn, en die niet uit elkaar vallen als hij er op bijt.”

Wat later liep ik met Smokey in zijn vertrouwde kooi, een zak Hill’s Dental Care kattenbrokken van 5 kilo, een nieuwe bovenlader en medicijnen weer terug naar mijn auto. Ik voelde me opgelucht en blij. Smokey mocht weer mee naar huis! Lichter voelde ik me. Ook in mijn portemonnee. Maar dat is slechts bijzaak: als je huisdier wat mankeert is niets teveel.

Gisteren belde de dierenkliniek om te vragen hoe het met Smokey was gegaan. Gelukkig kon ik hen vertellen dat hij inmiddels weer bijna de oude is, al lijkt hij nu een beetje op een knobbelzwijn met die twee naar boven stekende ondertanden. Hij is aanhankelijk en lief, drinkt goed. Alleen moet hij afkicken van het zachte voer. En pas na een hele poos en vele verwijtende blikken verwaardigt hij zich een brokje te vermalen tussen zijn nog overgebleven kiezen.