Sinterklaas – DOLDRIEST

Noodverordening, explosievendienst, protesten en dranghekken. Bussen vol demonstranten. Politiemensen in en uit uniform, ME en helicopters. Een man met een hakbijl…

Maar van harte welkom in Nederland, lieve Sinterklaas. Welkom, vrolijk rondbuitelende fratsenmakers in wat voor kleur dan ook. Kom en wees blij, Piet, Pedro, Klaas, Charles, Ali of welke naam dan ook. Zet het vuur van de ketels maar wat lager, Stookpiet, want de Stoomboot mag gerust hier aanmeren. Let maar niet op die nare boze grote mensen hoor. Kijk in plaats daarvan naar de glunderende kindersnoetjes in wat voor kleur dan ook, met welke naam dan ook, die vol verwachting naar jullie opgeheven zijn. Die al weken, zo niet maanden naar jullie komst toeleven.

Ziek word ik van het hele gedoe rondom dit kinderfeest. Voors en tegens botsen fel, vechten onder het oog van de kleintjes die er helemaal niets van begrijpen. Het zal de kinderen een biet zijn hoe zwartbruingroenroodwitblauwe Piet eruit ziet. Sinterklaas komt naar Nederland, met zijn boot, met zijn schimmel, en rijdt over de gladde bevroren daken om cadeautjes door niet-bestaande schoorstenen te mikken.

Wat vinden kinderen van de Pieten? Maken zij verschil tussen een zwarte en een blauwe Piet? Tussen een regenboog- en roetveeg Piet? Maken zij verschil of maken de volwassenen verschil? Tradities hoeven niet vast gemetseld te zijn. Tradities mogen best veranderen, als ze niet meer goed passen in de huidige samenleving. Als onze medelanders zich gekwetst voelen, moet zeker een discussie gevoerd worden. MAAR NIET NU. De volwassenen moeten nu gewoon even hun mond houden. Protesten, ME en mannen met hakbijlen. Gossamme zeg! KINDERFEEST, remember? Onze kinderen zijn nu het middelpunt, mogen zij even, ja?!

Misschien dat het boek ‘1000 jaar Sinterklaas‘ van Peter van Trigt eindelijk duidelijkheid schept en een einde maakt aan de verhitte discussie. Duizend jaar Sinterklaas! Van Trigt dook in de geschiedenis en schreef het ware verhaal van St. Nicolaas en zijn geheimzinnige knecht. Het Sinterklaasfeest kan grotendeels naar eigen inzicht worden ingevuld. Je hebt alleen een Sint en een of meer knechten nodig.

In Sint’s schaduw loerde steeds een demon, een duistere gezel.Tegenover de heilige was deze demon echter machteloos. Dat kon iedereen met eigen ogen zien. Want waar Sint optrad, werd hij namelijk begeleid door een of meerdere zwarte knechten met een roe en een ketting. Die ketting stond voor het geknechte, oftewel het: onderworpen kwaad. De roe was voor wie niet wilde luisteren naar zijn opvoeders.

Misschien moet de toekomstige Piet op een duivel gaan lijken, compleet met hoorntjes op zijn voorhoofd en bokkenpoten. Een geketende duivel. Misschien dat dát beter is voor onze kinderen, voor onze gemêleerde maatschappij…

Een rode Piet? Niet omdat dat de kleur van de duivel is, maar omdat rood de kleur van alle harten is. Of de buitenkant nu zwart, wit, geel, rood, blauw of groen, purpelpaars, gestippeld of gestreept is.

We hebben in ons land prachtige mythen en gebruiken. Sint Nicolaas is een goede lieve heilige man die ter ere van zijn eigen verjaardag cadeautjes uitdeelt aan de Nederlandse kinderen. Ieder jaar komt hij weer met Pakjesboot 12 naar ons land gestoomd en zet hier de boel op stelten met zijn Zwarte Pieten. Heerlijk, wat een traditie. Nog geen maand later draaft zijn neef de Kerstman door onze straten in wederom een alternatief vervoermiddel: een arrenslee, getrokken door een troep rendieren. Hoewel de Kerstman iets gevulder is dan Sinterklaas, blijkt de familiegelijkenis direct uit de witte baard, de rode hoofdtooi en het uitdelen van presentjes, hierin bijgestaan door kleine elfen. Alweer een bron van geluk en plezier. Ik heb wel vertrouwen in die mannen, ik geloof in hen!

Afbeelding: Festina Lente

Ik trek echter de grens bij de paashaas. Jaren geleden waren wij op bezoek bij mijn zusje en die wilde dat ik de paashaas erkende ten overstaan van haar kinderen. Kom op nou! Een langorig rondhupsend knaagdier met een mandje met gekookte eieren op haar rug? EIEREN van een haas? Waar heeft zij die vandaan getoverd, op bezoek geweest bij een scharrelkipbedrijf? Ik kon het de kinderen niet aandoen en heb geweigerd. Toch bleef het beeld van die haas met haar kleurrijke vracht me achtervolgen en enigszins geïntrigeerd ben ik op onderzoek uitgegaan.

Er blijkt een aantal interessante theorieën over het ontstaan van de paashaas te bestaan. Ik heb ze voor je samengevat. Het begon allemaal bij de godin van de vruchtbaarheid, Ostara genaamd. Zij werd omringd door allerlei lentedieren en een daarvan was een eigenwijze, zo niet stoute kip die constant haar eieren verstopte. En zoeken naar eieren is niet echt leuk als je last hebt van een ochtendhumeur. Op een dag was de maat vol en als straf veranderde Ostara de kip in een onzichtbare haas met een gouden vacht. Weet je wat, zei ze, ga jij zelf die eieren maar zoeken. Hier heb je een mandje. Slechts één maal per jaar verandert de haas weer in een kip en mag eieren leggen, die zij bij voorkeur verstopt in een hazenleger. Heel aannemelijk nietwaar?

Toch zet ik vraagtekens bij deze theorieën. Als het dier onzichtbaar is, hoe kan men dan de kleur van de vacht weten? En waarom werd die kip niet veranderd in een kangoeroe? Die kan eieren tenminste op een handige manier verzamelen. Zoals je zult begrijpen bestaat de paashaas waarschijnlijk helemaal niet. In werkelijkheid vertrekt een zwerm kerkklokken op Witte Donderdag vanuit ons land naar Rome om daar eieren op te halen – hun jaarlijkse paasuitje zeg maar. Op de terugweg strooien de klokken de paaseieren boven Nederland uit, waarna de kinderen ze mogen gaan zoeken…

Het moet niet gekker worden, klokken met eieren?! Ik geloof nog eerder in een onzichtbaar knaagdier met een mandje op haar rug. En als zelfs kippen brillen dragen en gouden eieren leggen, als koeien hazen vangen, hun pensioen in een sloot vieren en dan weer op het droge gehaald worden, als apen uit mouwen komen en je de hond in de pot kunt vinden, dan is de mythe van de paashaas misschien niet eens zo vreemd. Wat ik in ieder geval wel met 100% zekerheid kan zeggen, is dat de Avans Kip bestaat. Echt waar!